Architektura dworku

Zobacz też zdjęcie archiwalne: http://slaskie.fotopolska.eu/370623,foto.html - str. zach.

Dworek „Zacisze" w Miechowie wzniesiony został w 1784 r. Modrzewiowy dworek jest parterowym budynkiem przykrytym polskim, łamanym dachem pokrytym gontem, wspartym na ozdobnych, profilowanych, wychodzących poza lico budynku belkach stropowych, spełniających rolę wsporników, zwanych ,,ostatkami” lub ,,rysiami”. Ściany zbudowano na zrąb.

Długie belki układano na styk i łączono na tzw. zamek ciesielski. W czasach gdy zamieszkiwała go rodzina Kulczyckich do tynkowania drewnianych ścian używano gliny, która nie tylko zabezpieczała przed zimnem, ale i pozwalała ścianom „oddychać”. Obecnie po pracach konserwatorskich przywrócono wygląd pierwotny, czyli drewnianego lica.

Dworek zbudowany został na rzucie prostokąta (12,5 x 6,5 m) jako dwutraktowy z sienią na osi poprzecznej. Z sieni, która dzieli dworek na dwie równe części, prowadzą wyjścia na ganeczki: frontowy (od strony zachodniej) i tylny (od strony wschodniej). Ganeczki wsparte na profilowanych drewnianych kolumnach nadają budynkowi charakter dworku. Budynek wzniesiono zapewne w XVIII w., bowiem w izbie pani domu, na belce stropowej wyryty jest napis: AD 1784 16 Augusti, ze znajdującym się pośrodku symbolem rozetki.

Pokoje pana i pani domu mają po trzy okna, w tym dwa od frontu. Zachowały się tam dwukondygnacyjne kominki z końca XVIII w., które zdobią prostokątne płyciny i wgłębienia oraz zaokrąglone gzymsy, oddzielające górną kondygnację od paleniska. Izby tylne (kuchnia i służbówka) mają po jednym oknie. Obok dworku znajdowały się w czasach Kulczyckiego jeszcze trzy obiekty: oficyna, kuchnia dworska i stodoła.

Budynek jest bardzo dobrym przykładem staropolskiej architektury rezydencji mieszczańskiej, którą cechują charakterystyczne dla tego okresu, propor-cjonalna bryła i oszczędność detali. 

Dworek ,,Zacisze” w Miechowie jest perłą rezydencji mieszczańskiej na Małopolskim Szlaku Architektury Drewnianej i jest wpisany do Księgi Rejestru Zabytków. W latach 1981 – 1991 w Dworku istniało Muzeum Kościuszkowskie, działające jako filia Muzeum Regionalnego w Miechowie. Eksponowane obiekty obrazowały epizody z życia i działalności Tadeusza Kościuszki, ze szczególnym uwzględnieniem bitwy pod Racławicami (04.04.1794 r), której przebieg ukazywała kolorowa fotokopia słynnej Panoramy Racławickiej – dzieła Wojciecha Kossaka i Jana Styki. Działalność Dworku zamarła na kilka lat ze względu brak środków finansowych do przeprowadzenia niezbędnego remontu. Gruntowną renowację Dworku rozpoczęto w 2009 roku, a od roku 2011 prowadzenie Dworku „Zacisze” powierzono do prowadzenia BWA „U Jaksy”.

Budynek wzniesiono zapewne w 1784 roku, bowiem w pokoju frontowym na belce stropowej zachowała się data: ,,16 sierpnia 1784”. Dworek jest zbudowany na rzucie prostokąta, którego obrys w przyziemiu wynosi; 12,50 x 6,50 m. Na osi poprzecznej dwutraktowy układ pomieszczeń dzieli korytarz łączący na przestrzał dwa ganeczki: frontowy (od strony zachodniej) i tylny (od strony wschodniej). To właśnie te dwa ganki, wsparte na profilowanych słupach nadają budynkowi charakter dworku. 

     

Nie wiemy, jak nazywał się pierwszy właściciel dworku. Wiadomo, że w latach 40‑tych XIX wieku został zakupiony przez Maurycego Tytusa Kulczyckiego (1804-1878), szlachcica herbu Sas z Nowego Wiśnicza i w rękach rodziny Kulczyckich pozostawał niemal 100 lat. Dworek ,,Zacisze” stał na skraju gruntów miejskich, mając od strony północnej tereny folwarku Wielko – Zagórze, należącego aż po 1819 rok do Bożogrobców, a po tej dacie do Skarbu Królestwa Polskiego. Na gruntach tego folwarku jego dzierżawca Wincenty Piątkowski (1796-1870), naczelnik powiatu miechowskiego, założył po 1846 roku piękny park, obszerny sad owocowy z trzema stawami rybnymi przy źródłach rzeczki Miechówki. Był on pracodawcą i najbliższym sąsiadem Maurycego Tytusa Kulczyckiego, którego zatrudnił w starostwie jako rachmistrza.

  • ORGANIZATOR:

  • PATRONAT:

  •  

  • PARTNERZY:

  •